کد مطلب:23936 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

آيا ذات پروردگار جهان محدود است يا نه ؟ از اين گذشته عقل و فكر ما در وظايف خود محدود است يا خير ؟ و آيا يك وجود محدود مي تواند از چگونگي وجود نامحدودي آگاه شود ؟

در پـاسـخ ايـن سـوالات و مشابه آن , توجه خوانندگان گرامي را به نكات زير جلب مي كنيم :در بـحـثـهـاي خـدا شـنـاسي و صفات خدا در محل خود ثابت شده است كه خداوند وجودي است بـي نـهـايت در بي نهايت يعني بي پايان و نامحدود از هر نظر : نامحدود از نظروجود , نامحدود از نـظـر عـلم و قدرت , نامحدود از نظر زمان و مكان , جايي نيست كه خدا نباشد , زماني نيست كه خـداونـد در آن زمان وجود نداشته باشد , چيزي نيست كه خداوند نداند , كاري نيست كه خداوند نتواند آن را انجام دهد ( البته غير ممكن بودن ذاتي كاري , بحث ديگري است ) . بـنـابـر ايـن خـداوند يك هستي مطلق و نامحدود و بي پايان در تمام جهات است و اين يك اصل اساسي در تمام بحثهاي مربوط به صفات خدا به شمار مي رود و دانشمندان ,غالب صفات خداوند را به اتكاي همين اصل , ثابت مي كنند . از وجود خداوند كه بگذريم , همه چيز در اين جهان محدود است , محدود از نظر زمان و مكان , يا محدود از جهات ديگر . بديهي است يك موجود محدود , هرگز نمي تواند يك وجود نامحدود را آنچنان كه هست دريابد , ايـن اسـت كه مي گوييم درك ذات مقدس خداوند آنچنان كه هست , براي بشر غيرممكن است ; اطـلاع مـا از آن وجـود بـي پايان يك اطلاع اجمالي است , مي دانيم كه هست ,مي دانيم كه علم و قدرت دارد , مي دانيم تمام صفات كمال را دارد , اما از خصوصيات هستي و علم و قدرت او ( و به عبارت صحيح تر از كنه ذات و صفات او ) بي خبريم . نـه تـنـها كنه ذات خداوند براي ما مجهول است , بلكه حقيقت بسياري از موجودات اين جهان كه دور و بر ما را گرفته است براي ما مجهول مي باشد , هرگز بشر به حقيقت حيات و زندگي پي نـبرده است ; كنه قسمت زيادي از موجودات براي ما روشن نيست , ما فقط آنها را با آثار ويژه خود مـي شناسيم و از ذات و هويت واقعي آنهابي خبريم , انتظار اطلاع بر واقعيت تمام اشياي جهان , از بشر محدود كه ابزاربسيار محدودي مجهز است , انتظار بي جايي است . اصـولا فـكـر مـا هـمچون پيمانه اي است و ذات نامحدود پروردگار همچون اقيانوس بيكران ,آيا اقـيانوس را مي توان در پيمانه جاي داد ؟از نظر تصور , هيچ محاطي نمي تواند وجودي را كه از هر نظر محيط بر اوست دريابد . آيا جنين ( اگر عقل مي داشت ) مي توانست تصوير صحيحي از مادر خود و قيافه و سايرمشخصات او به دست آورد ؟البته نه ; زيرا با اين كه هر دو محدودند , او محاط و مادر محيط بر اوست ; بااين حـال چگونه مي توان انتظار داشت انسان به ذات بي انتهاي پروردگار احاطه پيداكند و حقيقت و كنه ذات او را دريابد ؟

---

پاسخ به پرسشهاي مذهبي
مكارم شيرازي - ناصر و جعفر سبحاني